نکات ایمنی نیتروژن مایع در آزمایشگاه

در این مقاله، خطرات نیتروژن مایع، لزوم آموزش ایمنی نیتروژن مایع را بررسی می کنیم و همچنین نکات مهم خود را برای جلوگیری از خطرات نیتروژن مایع در آزمایشگاه به اشتراک می گذاریم.

چرا در آزمایشگاه ایمنی نیتروژن مایع مهم است؟

نیتروژن مایع که به LN2 نیز معروف است، یک مایع برودتی است که معمولاً در آزمایشگاه ها استفاده می شود. در محیط‌های تحقیقاتی زیست‌شناسی، کاربرد اصلی آن برای حفظ مواد بیولوژیکی مانند نمونه‌های بافتی و سلول‌ها است. در واقع اگر دز زمینه کشت و پرورش نمونه های زیست شناسی آزمایشگاهی فعالیت میکنید حتما در گوشه ای از کار هایتان می بایست از نیتروژن مایع استفاده نمایید.

متأسفانه، محققان به دلیل حوادث ناشی از نیتروژن مایع، صدماتی کوچک و بزرگی را تجربه کرده اند تا حدی که برخی از محققین جان خود را از دست داده اند. در نتیجه میبایست ایمنی کار با نیتروژن مایع را فرا گرفت.

خطرات نیتروژن مایع

• فوق العاده سرد است

 نقطه جوش نیتروژن مایع 196- درجه سانتیگراد است و در 210- درجه سانتیگراد یخ می زند. بین این مقادیر، نیتروژن مایع در حالت مایع است. سرمای شدید این مایع به این معنی است که تماس با پوست برهنه می تواند منجر به سوختگی های سرد، آسیب سلولی و آسیب های تغییر دهنده زندگی مانند جدا شدن شبکیه در چشم فرد شود. نیتروژن مایع همچنین می تواند باعث خستگی و در نهایت شکستگی مواد معمولی مانند پلاستیک، فولاد کربنی و لاستیک شود.

• می‌تواند باعث خفگی شود

یکی از خطرناک ترین خواص نیتروژن مایع، قابلیت تبخیر آن به حجم زیادی از گاز است. نسبت انبساط مایع به گاز 1:694 در 20 درجه سانتیگراد است، به این معنی که فقط 1 لیتر نیتروژن مایع می تواند تا 694 لیتر گاز منبسط شود. اگر مایع کافی در یک فضای محدود تبخیر شود، هوا می تواند جابجا شود و در نتیجه کمبود اکسیژن ایجاد شود.

کاهش غلظت اکسیژن می تواند به سرعت منجر به احساس سرگیجه و بیهوشی شما شود، زیرا گاز نیتروژن بی رنگ، بی بو و بی مزه است. به همین دلیل است که مناطقی که نیتروژن مایع در آن ذخیره و نگهداری می شود باید دارای حسگرهای اکسیژن مناسب باشند که در صورت کاهش غلظت اکسیژن هشدار دهند.

• می‌تواند باعث انفجار شود

نسبت انبساط زیاد همچنین به این معنی است که اگر نیتروژن مایع در یک فضای محدود و بدون فرار تبخیر شود، باعث افزایش فشار و در نتیجه منجر به انفجار شود. بنابراین، تجهیزات ذخیره سازی نیتروژن مایع باید دارای دستگاه های کاهش فشار مناسب باشند. بهترین ابزار برای ذخیره سازی آن ، فلاسک نیتروژن مایع است.

اکنون خطرات نیتروژن مایع را می‌دانید، بیایید ببینیم چگونه می‌توانید آن را به طور ایمن در آزمایشگاه مدیریت کنید.

10 نکته مهم برای جلوگیری از خطرات LN2

• آموزش ایمنی نیتروژن مایع مناسب را دریافت کنید

قبل از شروع کار با نیتروژن مایع در آزمایشگاه برای انجماد فلاش یا قرار دادن سلول‌های خود برای ذخیره‌سازی سرما، باید آموزش ایمنی مناسبی را ببینید.

با سرپرست یا مدیر ایمنی آزمایشگاه خود صحبت کنید – آنها باید آموزش های مناسبی را ارائه دهند، از جمله در مورد PPE، حمل و نقل ایمن و کارهایی که باید در مواقع اضطراری انجام شود.

خطرات بالقوه نیتروژن مایع به این معنی است که اگر در همان منطقه ای که در آن کار می کنید استفاده می شود، حتی اگر مستقیماً با آن کار نمی کنید، باید آموزش های اولیه ایمنی را ببینید.

•  نحوه ذخیره و انتقال نیتروژن مایع را بدانید

ذخیره سازی ظروف نیتروژن مایع بسیار حساس است. الزامات بهداشتی و ایمنی خاصی وجود دارد که نیاز به تهویه خوب دارد و تعداد ظروف نگهداری در یک اتاق را محدود می کند. مطمئن شوید که با سیاست های موسسه خود آشنا هستید.

زمانی که مقدار کمتری را برای استفاده در یک پژوهش آزمایشگاهی اختصاص می دهید، فقط از ظرف مشخص شده برای نیتروژن مایع استفاده کنید. از فلاسک خلاء خانگی یا هر ظرف قدیمی آویزان شده در اطراف آزمایشگاه استفاده نکنید. ظروف بدون عایق باعث انجماد روی پوست می شوند و با برداشتن آنها پوست دچار پارگی و خونریزی می شود. ظروف نامناسب همچنین می توانند به طور ناگهانی ترک بخورند و نیتروژن مایع را در همه جا بریزند.

• از تجهیزات محافظ فردی مناسب استفاده کنید

هنگام استفاده از نیتروژن مایع، شما می خواهید از پوست خود، به ویژه صورت و همچنین چشمان خود در برابر پاشش محافظت کنید. بنابراین، شما باید از تجهیزات حفاظت فردی (PPE) از جمله روپوش آزمایشگاهی و دستکش های تخصصی استفاده کنید. توجه داشته باشید که بسته به نوع دستکشی که استفاده می کنید، ممکن است فقط از دمای بسیار پایین اقلام ذخیره شده محافظت کنید، نه از قرار گرفتن مستقیم در معرض نیتروژن مایع، بنابراین دستان خود را درون مایع نبرید.

برای محافظت بیشتر، باید از عینک زیر محافظ تمام صورت استفاده کنید. همچنین، باید مطمئن شوید که کفش‌های شما هیچ ناحیه‌ای در معرض دید باقی نمی‌گذارند، در غیر این صورت ممکن است پاهایتان دچار سرمازدگی شوند.

•  در یک منطقه با تهویه مناسب کار کنید و از فضاهای محدود خودداری کنید

همانطور که در قسمت بالا در مورد خطرات نیتروژن مایع بحث کردیم، خفگی یک خطر واقعی است. اطمینان حاصل کنید که هر منطقه ای که در آن با نیتروژن مایع کار می کنید دارای تهویه مناسب است، از فضاهای محدود مانند آسانسورها خودداری کنید و سطح اکسیژن را کنترل کنید.

•  وقتی در آزمایشگاه تنها هستید یا بعد از ساعت کاری با نیتروژن مایع کار نکنید

هنگام کار با نیتروژن مایع، به ویژه هنگام انتقال از یک ظرف بزرگ به یک ظرف کوچک، مطمئن شوید که یکی از همکارانتان نزدیک است و از کاری که انجام می دهید آگاه است. اهمیت این موضوع با مرگ غم انگیز محققی که به تنهایی کار می کرد برجسته می شود.

•  فقط از مقدار لازم نیتروژن مایع استفاده کنید

حجم انبساط زیاد نیتروژن مایع به این معنی است که شما باید مقدار مصرف و استفاده از آن را به حداقل مورد نیاز خود محدود کنید. استفاده از مقادیر بیش از حد می تواند به طور چشمگیری خطر خفگی را افزایش دهد.

•  برای بازیابی نمونه رها شده در یک ظرف ذخیره سازی، غواصی نکنید!

هیچ نمونه ای ارزش خفگی شما را از بخارات یا سوزاندن صورت و یا دستان شما ندارد.

•  هرگز از نیتروژن مایع در ظرف دربسته استفاده نکنید

نیتروژن مایع به سرعت می جوشد و می تواند باعث ایجاد سدهای یخی یا ایجاد فشار و در نتیجه انفجار شود. از تهویه مناسب ظروف نگهداری اطمینان حاصل کنید و هرگز از نیتروژن مایع در یک سیستم بسته استفاده نکنید.

•  هرگز نیتروژن مایع را در سینک قرار ندهید

این می تواند باعث ترک خوردن لوله ها شود و در نهایت با هزینه تعمیرات گران قیمت مواجه شوید. علاوه بر این، نیتروژن مایع ریخته شده در یک زهکش می‌تواند به زهکشی دیگر وارد شود، که می‌تواند برای یک همکار در آزمایشگاه همسایه خطر ساز شود.

• مراقب انفجار کرایوتوب ها باشید

کرایوتوب ها باید برای نیتروژن مایع ایمن باشند، درست است؟ نه همیشه. نیتروژن مایع می تواند ناخودآگاه از طریق شکاف های کوچک وارد کرایوتوب ها شود و پس از ذوب شدن لوله به سرعت منبسط شود. یک کرایوتوب در حال انفجار می تواند مانند یک مینی موشک باشد و یکی از همکاران سابق من برای اثبات آن علامتی روی پیشانی خود داشته باشد!

جمع بندی

ایمنی نیتروژن مایع هنگام کار در آزمایشگاه مهم است. اگر شما یا سایرین در آزمایشگاهتان با نیتروژن مایع کار می کنید، مطمئن شوید که آموزش ایمنی نیتروژن مایع مناسب را دارید.

برخی از ملاحظات کلیدی برای جلوگیری از خطرات بالقوه نیتروژن مایع عبارتند از: کار در یک منطقه با تهویه خوب و نظارت بر سطح اکسیژن در صورت کار با مقادیر زیاد. هرگز در مواقع اضطراری با نیتروژن مایع به تنهایی یا خارج ساعت، کار نکنید. از PPE مناسب استفاده کنید تا خطر سرماخوردگی و سایر آسیب های ناشی از نیتروژن مایع را به حداقل برسانید. از ظروف نگهداری مناسب برای جلوگیری از انفجار ناشی از افزایش فشار یا نشت ظروف آسیب دیده استفاده کنید.

منبع : https://bitesizebio.com/11195/liquid-nitrogen-safety-dangers/